Trải nghiệm của các bà mẹ khi thực hiện massage cho con: Một nghiên cứu định tính

TÓM TẮT

Mục tiêu: Khám phá trải nghiệm của các bà mẹ khi thực hiện massage cho con.

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu định tính được thực hiện trên 15 bà mẹ có con dưới 12 tháng tuổi. Dữ liệu được thu thập bằng hình thức phỏng vấn dựa trên bộ câu hỏi mở. Dữ liệu sau khi thu thập đã được mã hóa và phân tích theo các chủ đề.

Kết quả: Có 5 chủ đề liên quan đến trải nghiệm của các bà mẹ khi thực hiện massage cho con: Điều yêu thích nhất khi thực hiện massage, lợi ích khi thực hiện massage, cảm xúc của mẹ khi thực hiện massage, khó khăn khi thực hiện massage và mong muốn của mẹ khi thực hiện massage cho con.

Kết luận: Các bà mẹ đã có trải nghiệm tốt khi thực hiện massage cho trẻ sơ sinh và tương tác tốt hơn với trẻ sau khi thực hiện massage cho con.

Từ khóa: Massage cho trẻ, trải nghiệm, bà mẹ

ABSTRACT

Objective: To explore mothers' experiences when performing massage for their children.

Research subjects and methods: Qualitative research was conducted on 15 mothers with children under 12 months old. Data were collected in the form of interviews based on a set of open-ended questions. After collected data was coded and analyzed according to themes.

Results: There are 5 topics related to mothers' experiences when performing massage for their children: Favorite thing about performing massage, benefits when performing massage, mother's feelings when performing massage, difficulties when performing massage and mother's wishes when performing massage for her child

Conclusion: Mothers had good experiences performing infant massage and interacted better with their infants after performing infant massage.

Keywords: Massage for baby, experience, mothers

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

Massage cho trẻ sơ sinh là dùng tay vuốt ve cơ thể bé nhẹ nhàng và nhịp nhàng đồng thời vận động các khớp chân tay của bé tạo cảm giác thoải mái hạnh phúc cho trẻ giúp trẻ thư giãn ăn ngon ngủ ngon hơn và giảm được các biến chứng sau sinh [6]. Massage cho trẻ sơ sinh cũng là một nỗ lực để đạt được tình trạng sức khỏe đơn giản nhất có thể thực hiện tại nhà, ngoài ra việc massage cho trẻ sơ sinh còn có thể tạo ra sự tiếp xúc nội tâm giữa trẻ và cha mẹ [6]. Những em bé được massage thường xuyên được chứng minh là có trí thông minh vận động tốt hơn những em bé hiếm khi được điều đó [4]. Ngoài ra, massage còn có thể giúp bé và mẹ bình tĩnh, thoải mái hơn, tăng sức bền, giúp bé tăng trưởng và cân nặng, tăng hiệu quả nghỉ ngơi và tập trung của bé [10]. Ngoài ra, các bà mẹ cũng dùng massage để giảm đau cho trẻ sau phẫu thuật [1], hoặc để phòng ngừa nôn trớ cho trẻ [2].

Mặc dù massage cho bé có rất nhiều lợi ích nhưng thực tế và thực tế trong xã hội ngày nay, việc thực hiện massage cho bé trong cộng đồng vẫn được chưa được thực hiện nhiều tại các gia đình. Bởi vì hầu hết các bà mẹ đều không muốn tự mình massage cho con mình vì sợ massage sai cách, nguyên nhân là do các bà mẹ chưa hiểu biết về cách tự massage cho bé, gây ra thái độ tiêu cực đối với việc kích thích massage cho bé độc lập [7] Việc cha mẹ mát-xa cho trẻ sơ sinh hàng ngày có thể cải thiện mối liên kết giữa trẻ sơ sinh và cha mẹ, và cha mẹ có nhiều khả năng tập trung vào việc chăm sóc con mình hơn [8]. Việc xoa bóp cho trẻ sơ sinh do các bà mẹ thực hiện có thể làm giảm mức độ trầm cảm của người mẹ và mang lại sự tương tác tốt hơn [11]. Hiện nay cũng có một số đơn vị cung cấp các lớp học cho cha mẹ về massage cho trẻ sơ sinh nhưng chưa được bài bản và quy củ. Một câu hỏi được đặt ra là trải nghiệm của các bà mẹ như thế nào khi thực hiện massage cho con trong bối cảnh việc thực hiện massage cho trẻ là một vấn đề còn tương đối mới tại Việt. Chính vì thế chúng tôi thực hiện nghiên cứu này với mục tiêu khám phá trải nghiệm của các bà mẹ khi thực hiện massage cho trẻ sơ sinh.

2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Đối tượng nghiên cứu

Những người tham gia nghiên cứu này là những bà mẹ có con dưới 12 tháng tuổi và đã trực tiếp thực hiện massage cho con mình. Nghiên cứu lựa chọn các bà mẹ tình nguyện tham gia vào nghiên cứu, đã thực hiện massage cho con từ 5 lần trở lên.

2.2. Thời gian địa điểm nghiên cứu

- Địa điểm: Trung tâm y tế huyện Tiên Lữ.

- Thời gian: Từ tháng 3 đến tháng 11 năm 2024.

2.3. Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu định tính khám phá trải nghiệm của các bà mẹ khi thực hiện massage cho con.

2.4. Mẫu và phương pháp chọn mẫu

Sử dụng phương pháp lấy mẫu thuận tiện. Nghiên cứu viên đến các bệnh viện Sản trên địa bàn thành phố Hà Nôi, trao đổi với các sản phụ sau sinh để xác định những sản phụ sẽ tự thực hiện massage cho con tại nhà. Nghiên cứu viên thuyết phục các sản phụ tham gia nghiên cứu và xin thông tin liên lạc của sản phụ (họ tên, số điện thoại, địa chỉ). Nếu các bà mẹ đồng ý tham gia vào nghiên cứu này, nghiên cứu viên sẽ yêu cầu họ ký giấy đồng ý. Nghiên cứu đã thu thập được thông tin từ 15 bà mẹ đáp ứng đủ tiêu chuẩn lựa chọn và tiêu chuẩn loại trừ.

2.5. Biến số nghiên cứu

Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu: Tuổi, giới tính của con, nghề nghiệp, trình độ học vấn, số con, phương pháp sinh con

Trải nghiệm khi thực hiện massage cho con: khái niệm về massage, lợi ích, cảm xúc khi thực hiện massage, thuận lợi, khó khăn khi thực hiện massage, phản ứng của trẻ khi được massage.

2.6. Công cụ và phương pháp thu thập dữ liệu

Nghiên cứu thu thập dữ liệu bằng hình thức phỏng vấn sâu với bộ công cụ là phiếu hướng dẫn phỏng vấn. Danh sách các câu hỏi trong phiếu hướng dẫn phỏng vấn bao gồm:

- Chị thấy thích nhất điều gì khi thực hiện massage cho bé?

- Hãy cho chúng tôi biết những lợi ích khi thực hiện massage cho bé?

- Cảm giác của chị như thế nào khi thực hiện massage cho bé?

- Chị gặp có những khó khăn gì khi thực hiện massage cho bé?

- Chị hãy chia sẻ những phản ứng từ trẻ mà chị cảm nhận được khi massage thường xuyên cho trẻ tại nhà?

          Thông tin thu được từ cuộc phỏng vấn bao gồm bản ghi âm và bản ghi chép sau mỗi buổi phỏng vấn.

2.7. Phương pháp xử lý và phân tích dữ liệu

Bản ghi âm cuộc phỏng vấn được gỡ băng. Phân tích kết quả dựa trên dữ liệu sau khi được gỡ băng và các dữ liệu được ghi chép tại cuộc phỏng vấn. Các dữ liệu thu thập được đã được mã hóa dựa trên các chủ đề chính của từng câu hỏi.

Việc mã hóa các chủ đề được thực hiện thống qua các bước: đọc đi đọc lại từng văn bản để hiểu sâu hơn về trải nghiệm của người trả lời; đưa những câu, cụm từ liên quan trực tiếp đến hiện tượng vào một câu có ý nghĩa; xem xét các ý kiến quan trọng; xác định các chủ đề mới.

2.8. Đạo đức nghiên cứu

          Đối tượng tham gia nghiên cứu hoàn toàn tự nguyện. Các thông tin thu được trong nghiên cứu được giữ bí mật và chỉ phụ vụ cho mục đích nghiên cứu. Tên của đối tượng nghiên cứu được mã hóa để không bị lộ khi trình bày kết quả nghiên cứu.

3. KẾT QUẢ

3.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu

Bảng 3.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu

          Hơn một nửa số bà mẹ có độ tuổi từ 30 tuổi trở lên và có trình độ đại học và sau đại học (60%), phần lớn trong số họ có từ 2 con trở lên (73.7%). Hai phần ba số trẻ được sinh ra lần này từ các bà mẹ có giới tính nam, và được sinh bằng hình thức sinh thường là chủ yếu.

3.2. Trải nghiệm của các bà mẹ khi thực hiện massage cho con

Qua quá trình phân tích kết quả nghiên cứu, tác giả xác định được năm chủ đề liên quan đến trải nghiệm trải nghiệm của bà mẹ khi thực hiện massage cho trẻ như sau: Điều yêu thích nhất khi thực hiện massage, lợi ích khi thực hiện massage, cảm xúc của mẹ khi thực hiện massage, khó khăn khi thực hiện massage và phản ứng của trẻ khi được massage 3.2.1. Điều yêu thích nhất khi thực hiện massage cho bé

Ba bà mẹ đã chia sẻ về những điều họ cảm thấy yêu thích nhất khi thực hiện massage cho bé. Họ thích khi tự thực hiện kỹ thuật massage và bản thân họ cũng thích kỹ thuật này.

“Tôi rất thích kỹ thuật massage vì làm như thế con tôi cảm thấy mình đang chăm sóc cho con mình tốt nhất” (N, 37 tuổi).

“Tôi rất thích massage cho bé vì tôi có thể áp dụng được những lý thuyết đã được học trong khóa học về chăm sóc trẻ sơ sinh” (H, 38 tuổi).

3.2.2. Lợi ích của việc massage cho trẻ sơ sinh

Massage cho trẻ sơ sinh mang lại nhiều lợi ích cho cả trẻ sơ sinh và bà mẹ. Một trong số họ cũng chia sẻ về lợi ích đối với mẹ của việc massage cho trẻ

“Khi thực hiện massage cho con, tôi thấy bản thân trở nên bình tĩnh hơn” (M, 28 tuổi)

Hầu hết những người được hỏi đều nói rằng việc mát-xa cho trẻ sơ sinh rất có lợi cho họ. Các bà mẹ đã đề cập đến một số lợi ích của việc mát-xa cho trẻ sơ sinh, bao gồm lợi ích về thói quen ngủ, hoạt động, ăn uống và sự gắn kết giữa mẹ và con. Một người tham gia cho biết họ hiểu rất rõ về lợi ích của việc mát-xa cho trẻ sơ sinh.

“Tôi thấy đứa con thứ hai này khỏe mạnh và năng động hơn so với đứa đầu, có lẽ do cháu được massage sau mỗi lần tắm ”. (T, 30 tuổi).

“Trẻ em cảm thấy thoải mái, bình tĩnh và năng động, mối quan hệ của tôi và con ngày càng tốt đẹp hơn!” (N, 25 tuổi).

“Sau khi massage bé ngủ ngon, đại tiện dễ dàng, vận động phát triển nhanh hơn.” (A, 37 tuổi).

3.2.3. Cảm xúc của mẹ khi thực hiện massage

Tất cả những người được hỏi đều cho biết họ có những cảm xúc tích cực khi thực hiện massage cho trẻ sơ sinh. Họ đều rất vui khi được tự thực hành massage cho con mình. Chia sẻ của hai bà mẹ như sau:

"Tôi hạnh phúc! Bây giờ tôi đã tự lập hơn trong việc chăm sóc con”. (L, 28 tuổi).

“Tôi rất vui vì có thể trực tiếp thực hiện cho con mình.” (N, 27 tuổi).

Một số người được hỏi đã báo cáo những lợi ích liên quan đến cảm xúc của họ. Họ rất vui và thích thú khi được thực hiện massage tại nhà:

“Thật thú vị vì chúng tôi có thể massage cho bé bất cứ lúc nào một cách đúng đắn.” (S, 28 tuổi).

“Con trai tôi quá hiếu động nên tôi không thể thực hiện một buổi massage đầy đủ cho bé, nhưng cả bé và tôi đều thích mỗi lần massage.” (Y, 28 tuổi).

3.2.4. Khó khăn khi thực hiện massage cho trẻ sơ sinh

Khó khăn được đề cập đến nhiều là về phía trẻ sơ sinh. Các bà mẹ thường đề cập đến sự sẵn sàng của trẻ khi mẹ thực hiện massage.

“Có lần tôi không thể massage cho con vì bé quấy khóc, ngủ gật…” (K, 24 tuổi).

“Điều khiến việc massage cho bé dễ dàng hơn là khi bé có thể tiếp nhận tốt và hợp tác, trong khi điều khiến việc massage trở nên phức tạp là khi bé không muốn được massage hoặc quấy khóc.” (S, 28 tuổi).

“Rất khó để xoa bóp khi bé không có tâm trạng.” (K, 24 tuổi).

          Bên cạnh đó, cũng có một số khó khăn đến từ phía mẹ hoặc anh, chị của bé khi thực hiện massage

“Điều giúp tôi massage cho con khó hơn là vì tôi không làm việc nhiều ở nhà nên khó chọn thời điểm thích hợp để massage cho bé” (N, 27 tuổi).

“Đôi khi tôi thấy mình còn lóng ngóng khi thực hiện massage cho con” (K, 24 tuổi)

“Việc massage cho bé sẽ khó khăn hơn nếu các anh cháu làm phiền tôi và cản trở tôi thực hiện massage”. (Y, 28 tuổi).

3.2.5. Mong muốn của mẹ khi thực hiện massage cho con

Tất cả những người được hỏi đều mong con mình phát triển thuận lợi như trẻ bình thường và luôn khỏe mạnh. Họ đề cập rằng, bằng cách massage cho trẻ sơ sinh thường xuyên, họ muốn con mình phát triển tối ưu và năng động.

“Hy vọng sự phát triển là phù hợp và nhanh hơn nữa. Và.. anh ấy sẽ có sự phát triển tốt hơn. Amen.” (N, 27 tuổi).

“Tôi mong cháu sẽ trở thành một đứa trẻ khỏe mạnh, lớn lên và phát triển tốt và trở thành một đứa trẻ năng động.” (K, 24 tuổi).

“Tôi hy vọng con trai tôi ăn ngon miệng hơn, năng động và thông minh hơn”. (L, 25 tuổi).

4. BÀN LUẬN

Nghiên cứu này mô tả trải nghiệm của các bà mẹ sau khi thực hiện massage cho trẻ sơ sinh. Kết quả chính của nghiên cứu này là có năm chủ đề liên quan đến trải nghiệm của bà mẹ khi tham gia lớp massage trực tuyến cho trẻ sơ sinh: Điều yêu thích nhất khi thực hiện massage, lợi ích khi thực hiện massage, cảm xúc của mẹ khi thực hiện massage, khó khăn khi thực hiện massage và mong muốn của mẹ khi thực hiện massage cho con.

Hầu hết các bà mẹ đều cho biết rằng việc massage cho trẻ sơ sinh là hoạt động yêu thích của họ. Một nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng các bà mẹ thích massage cho trẻ sơ sinh và cảm thấy gần gũi hơn với trẻ sơ sinh [9]. Mẹ có thể giao tiếp bằng mắt với bé khi tiến hành massage. Trong quá trình này, người mẹ và trẻ sơ sinh ở cùng nhau và họ có sự tiếp xúc da kề da chuyên sâu, điều này có thể tạo nên mối liên kết giữa người mẹ và trẻ sơ sinh [5]. Mối liên kết với cha mẹ hoặc người chăm sóc chính trong năm đầu tiên cũng sẽ tác động đến các khía cạnh khác nhau trong sự phát triển trí não của trẻ sơ sinh, bao gồm sự phát triển về mặt xã hội, cảm xúc và nhận thức, đồng thời dẫn đến hạnh phúc, tính độc lập và kiên cường ở tuổi trưởng thành [12].

Sau khi tự massage cho con mình, hầu hết các bà mẹ đều cho biết họ rất vui thông qua khi thực hiện hoạt động này. Kết quả này phù hợp với một nghiên cứu trước đây cho thấy rằng thực hiện xoa bóp cho trẻ sơ sinh là một khoảnh khắc ấm áp, thú vị và thỏa mãn [3].

Một trong số những khó khăn đối với các bà mẹ khi thực hiện massage cho con như trẻ buồn ngủ quấy khóc, hay mẹ mới mổ xong, sức khỏe chưa hồi phục để thực hiện massage sớm cho con, hay các bà mẹ cho rằng mình cần thêm các lớp tập huấn kiến thức và kỹ năng cho việc thực hiện massage

5. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

Các bà mẹ trong nghiên cứu này đã có trải nghiệm khá tích cực khi thực hiện massage cho con tại nhà. Các điều dưỡng và hộ sinh có thể xây dựng các khóa đào tạo về chăm sóc cho trẻ sơ sinh nói chung và massage cho trẻ sơ sinh nói riêng để các bố, mẹ có thể tham gia tích cực và hiệu quả hơn vào việc chăm sóc con mình.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Hương, Dương Thị Ly; Thương, Vũ tư; Hà, Nguyễn Thị Thu.. (2016). Khảo sát mối quan tâm, nhận thức, hiểu biết của cha mẹ bệnh nhi về đau và các biện pháp giảm đau sau phẫu thuật tại Bệnh viện Nhi Trung Ương. VNU Journal of Science: Medical and Pharmaceutical Sciences, 32(1).

2. Liên, Lương Thị; Trung, Trương Quang; Hoa, Bùi Thị. (2023). Kiến thức, thái độ và cách phòng ngừa nôn trớ ở trẻ sơ sinh của các bà mẹ mới sinh tại Bệnh viện Đa khoa Nông Nghiệp. Tạp chí Khoa học Điều dưỡng, 6(06), 53-59.

3. Chan KG, Pawi S, Lee SH, Hii EM, Ooi CY, Arabi ZU, Hazmi HE. Experience of mothers’ learning and doing infant massage. Malays Appl Biol. 2018;47(1):189–94.

4. Doska Renan, Tyas Niken. 2019. Independent Baby Gymnastics and Massage. West Java: Senja Medika Utama

5. Kennel J, McGrath S. Starting the process of mother–infant bonding. Acta Paediatr. 2007. https://doi.org/10.1111/j.1651-2227.2005.tb01982.x

6. Magdalena, M. (2016). Gambaran Pengetahuan Ibu Tentang Pijat Bayi Di Desa Nanga  Kemangai  Kecamatan  Ambalau  Kabupaten  Sintang.  Jurnal ProNers, 3(1)

7. Mauliddina A. 2011. The Effect of Health Education on Baby Massage on Knowledge, Attitudes and Behavior of Implementing Baby Massage in the Mlati 1 Public Health Center, Sleman. STIKES 'Aisyiyah Yogyakarta. Essay

8. McClure V. Infant Massage: A Handbook for loving parents. London: Souvenir Press; 2000.

9. Midtsund A, Litland A, Hjälmhult E. Mothers’ experiences learning  and performing infant massage—A qualitative study. J Clin Nurs. 2019;28(3–4):489–98.

10. Rakhmawati W. 2017. Infant Massage Module. Padjadjaran University

11. Roberts IS, Glover V. Postnatal depression and mother and infant outcomes after infant massage. J Afect Disord. 2008;109(1–2):189

12. Winston R, Chicot R. The importance of early bonding on the longterm mental health and resilience of children. London J Prim care. 2016;8(1):12–4