Một trong những thay đổi mang tính lịch sử của năm 2025 là việc Quốc hội thông qua Luật Dân số vào ngày 10/12. Luật có hiệu lực từ 1/7/2026, đánh dấu sự chuyển dịch tư duy quan trọng: từ kiểm soát sinh sang tôn trọng và trao quyền tự chủ cho người dân.
Theo đó, thay vì áp dụng quy định “cứng” mỗi gia đình chỉ sinh 1–2 con như trước, các cặp vợ chồng được quyền tự quyết về số con, thời điểm và khoảng cách sinh. Chính sách mới ra đời trong bối cảnh mức sinh của Việt Nam xuống thấp kỷ lục, chỉ còn 1,91 con/phụ nữ, trong khi tốc độ già hóa dân số ngày càng nhanh.
Không chỉ dừng lại ở thay đổi quy định, Luật Dân số còn đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực. Phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi, người dân sinh sống tại vùng mức sinh thấp hoặc vùng đồng bào dân tộc thiểu số sẽ được hỗ trợ tài chính.
Đáng chú ý, các gia đình sinh đủ hai con được ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội. Đây được xem là “đòn bẩy” quan trọng giúp các cặp vợ chồng trẻ ổn định cuộc sống, giảm áp lực kinh tế và yên tâm sinh, nuôi dạy con cái.
Song song với chính sách dân số, lĩnh vực khám chữa bệnh cũng ghi nhận thay đổi lớn nhờ Luật Bảo hiểm y tế (sửa đổi), có hiệu lực từ 1/7/2025. Khái niệm “trái tuyến” về cơ bản được xóa bỏ đối với các cơ sở khám chữa bệnh cấp cơ bản.
Người tham gia BHYT được hưởng đầy đủ quyền lợi khi khám tại cơ sở đăng ký ban đầu hoặc bất kỳ cơ sở nào cùng cấp trên toàn quốc, không phân biệt tỉnh, huyện. Quy định này giúp người dân tiếp cận dịch vụ y tế nhanh hơn, giảm phiền hà thủ tục và rào cản hành chính.
Luật BHYT sửa đổi cũng mở rộng đáng kể phạm vi chi trả. Trẻ em dưới 18 tuổi được thanh toán điều trị tật khúc xạ, lác; các hình thức khám chữa bệnh từ xa, y học gia đình, khám tại nhà chính thức được bảo hiểm chi trả.
Đối với bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo, người bệnh được phép chuyển thẳng lên tuyến chuyên sâu mà không phải qua nhiều bước trung gian. Điều này giúp tiết kiệm thời gian, giảm chi phí và nâng cao cơ hội điều trị kịp thời.
Một trong những chính sách an sinh được quan tâm nhất là lộ trình tiến tới miễn viện phí cơ bản vào năm 2030, theo tinh thần Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị. Để đảm bảo nguồn lực, Quốc hội đã thông qua lộ trình tăng mức đóng BHYT.
Từ năm 2026–2027, mức đóng dự kiến tăng từ 4,5% lên 5,1% lương cơ sở; giai đoạn 2028–2030 tăng lên 5,4% và sau năm 2032 có thể đạt 6%. Đổi lại, người dân sẽ được hưởng nhiều quyền lợi y tế chưa từng có.
Ngay từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc miễn phí ít nhất một lần mỗi năm. Hồ sơ sức khỏe cá nhân được số hóa, quản lý trọn đời trên hệ thống điện tử, giúp theo dõi tình trạng sức khỏe liên tục.
Mục tiêu dài hạn là giảm tỷ lệ chi tiền túi của người dân – hiện vẫn ở mức trên 40% – xuống mức thấp hơn, bảo đảm mọi người dân đều được bảo vệ tài chính khi ốm đau, bệnh tật.
Năm 2025 cũng là cột mốc quan trọng trong chuyển đổi số y tế. Các bệnh viện hạng đặc biệt và hạng một bắt buộc triển khai bệnh án điện tử, tiến tới loại bỏ hoàn toàn bệnh án giấy.
Việc này cho phép liên thông kết quả xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh giữa các cơ sở y tế, giúp người bệnh không phải làm lại xét nghiệm khi chuyển tuyến. Sổ sức khỏe điện tử được tích hợp trên ứng dụng VNeID, giúp người dân tra cứu lịch sử khám chữa bệnh thuận tiện hơn.
Quốc hội đã phê duyệt 88.600 tỷ đồng cho Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026–2030. Chương trình hướng tới giảm suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ dưới 5 tuổi xuống dưới 15% và đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên.
Mục tiêu đến năm 2030, khoảng 90% nam nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn, từng bước chuyển hệ thống y tế từ “chữa bệnh” sang “phòng bệnh chủ động”.
Luật Dược (sửa đổi), có hiệu lực từ 1/7/2025, giúp tháo gỡ nhiều điểm nghẽn trong cấp phép lưu hành thuốc. Cơ chế thừa nhận kết quả thẩm định từ nước ngoài giúp thuốc mới, thuốc đặc trị tiếp cận thị trường Việt Nam sớm hơn.
Đồng thời, hoạt động bán thuốc không kê đơn trên sàn thương mại điện tử được luật hóa, cùng với cơ chế gia hạn giấy đăng ký tự động, góp phần bảo đảm nguồn cung thuốc ổn định và liên tục.
Ở cấp địa phương, TP HCM tiếp tục đi đầu với chính sách hỗ trợ 100% mức đóng BHYT cho học sinh và người từ 65 đến dưới 75 tuổi. Người từ 75 tuổi trở lên không có lương hưu đã được ngân sách nhà nước hỗ trợ BHYT trên phạm vi cả nước.
Cùng với chương trình khám sức khỏe miễn phí cho toàn bộ người cao tuổi, TP HCM đang tiến gần mục tiêu bao phủ BHYT toàn dân, trở thành mô hình tham khảo cho nhiều địa phương khác.
Với hàng loạt cải cách mang tính nền tảng, năm 2025 được xem là năm bản lề của ngành y tế Việt Nam. Những chính sách về dân số, bảo hiểm y tế, chuyển đổi số và dược phẩm không chỉ giải quyết vấn đề trước mắt mà còn đặt nền móng cho một hệ thống y tế công bằng, bền vững và lấy người dân làm trung tâm trong những năm tới.
https://tapchidieuduong.vn/y-te-viet-nam-nam-2025-trao-quyen-sinh-con-xoa-rao-can-kham-chua-benh-huong-toi-mien-vien-phi-7167.html
Link bài gốc Lấy link
