RSV – mối nguy hô hấp âm thầm đe dọa trẻ nhỏ khi thời tiết giao mùa

Từ những dấu hiệu giống cảm lạnh thông thường, RSV có thể diễn tiến nhanh sang viêm tiểu phế quản, suy hô hấp ở trẻ nhỏ – đặc biệt là trẻ dưới 6 tháng tuổi. Thời điểm giao mùa là lúc phụ huynh cần cảnh giác cao nhất.

Một bé trai 3 tháng tuổi được gia đình đưa đến Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM trong tình trạng ho, sổ mũi và thở nhanh. Trước đó, trẻ chỉ có biểu hiện giống cảm lạnh nên được theo dõi tại nhà. Tuy nhiên, chỉ sau hai ngày, các triệu chứng nặng dần: bú kém, quấy khóc nhiều, khò khè và khó thở. Kết quả thăm khám xác định trẻ nhiễm virus hợp bào hô hấp (RSV), kèm viêm tiểu phế quản và suy hô hấp, buộc phải nhập viện để theo dõi và hỗ trợ hô hấp.

RSV – không “nhẹ” như cảm lạnh

RSV lây lan chủ yếu qua giọt bắn đường hô hấp và tiếp xúc gần. Trong điều kiện giao mùa mưa nhiều, độ ẩm cao, nhiệt độ thay đổi thất thường, virus tồn tại lâu hơn trong môi trường, làm tăng nguy cơ lây nhiễm trong gia đình, nhà trẻ và cộng đồng.

Theo PGS.TS.BS Lê Thượng Vũ, Trưởng khoa Hô hấp của bệnh viện, trẻ trong 6 tháng đầu đời là nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất khi nhiễm RSV. Ở giai đoạn này, đường thở còn hẹp, phổi chưa phát triển hoàn chỉnh, trong khi miễn dịch còn non yếu – rất dễ chuyển sang viêm tiểu phế quản và suy hô hấp.

Tiến sĩ - bác sĩ Nguyễn Huy Luân (trái) và Phó giáo sư - tiến sĩ - bác sĩ Lê Thượng Vũ chia sẻ về gánh nặng RSV ở trẻ em vào thời điểm giao mùa và vai trò của vắc xin trong phòng ngừa chủ động

Đáng lưu ý, nhiều ca RSV nặng xảy ra ở trẻ sinh đủ tháng, trước đó hoàn toàn khỏe mạnh, cho thấy RSV không chỉ là mối nguy của trẻ sinh non hay có bệnh nền.

Hệ lụy lâu dài không thể xem nhẹ

Nhiễm RSV nặng sớm trong những năm đầu đời có thể để lại hậu quả kéo dài. Trẻ có nguy cơ khò khè tái diễn, hen phế quản và bệnh hô hấp mạn tính về sau, ảnh hưởng đến chất lượng sống và sức khỏe lâu dài.

Từ góc độ dự phòng, TS.BS Nguyễn Huy Luân, Trưởng Đơn nguyên Tiêm chủng, nhận định RSV là tác nhân virus hô hấp quan trọng, mức độ nguy hiểm không thua kém cúm hay COVID-19. Gần như 100% trẻ dưới 2 tuổi từng nhiễm RSV ít nhất một lần; trong đó trẻ dưới 6 tháng có nguy cơ diễn tiến nặng cao nhất.

Phòng ngừa chủ động – chìa khóa bảo vệ trẻ

RSV tại Việt Nam thường gia tăng từ tháng 5 đến tháng 11 hằng năm. Vì vậy, phòng ngừa cần được triển khai trước mùa dịch. Ngoài các biện pháp cơ bản như giữ ấm, đảm bảo dinh dưỡng, vệ sinh tay, hạn chế tiếp xúc nguồn lây, tiêm ngừa đóng vai trò đặc biệt quan trọng.

Các chuyên gia khuyến cáo tiêm vắc xin RSV cho phụ nữ mang thai từ 24–36 tuần, giúp truyền kháng thể qua nhau thai và bảo vệ trẻ ngay từ khi chào đời, nhất là trong 6 tháng đầu – giai đoạn nguy cơ cao nhất. Cách tiếp cận này đã cho thấy hiệu quả trong giảm nguy cơ RSV nặng, nhập viện và biến chứng hô hấp lâu dài.

Thông điệp cho phụ huynh: Đừng chủ quan với các triệu chứng hô hấp tưởng chừng nhẹ ở trẻ nhỏ trong thời điểm giao mùa. Phát hiện sớm, theo dõi sát và phòng ngừa chủ động là chìa khóa để bảo vệ lá phổi non nớt của trẻ trước mối nguy RSV.

TH (Thanh Niên)


Tin mới