Thực tế lâm sàng cho thấy, không ít bệnh nhân chỉ mới ngoài 20–30 tuổi, không bệnh nền rõ ràng, bỗng rơi vào tình trạng ngừng tim hoặc đột quỵ. Những cú ngã không báo trước này gây sốc cho gia đình và cộng đồng bởi diễn tiến rất nhanh, rất nặng, nhiều trường hợp không kịp đến bệnh viện.
Các bác sĩ thực hiện can thiệp trên bệnh nhi 8 tuổi.
Theo các bác sĩ tim mạch – cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai, đột tử ở người trẻ tuy hiếm nhưng khi xảy ra thường “kịch tính”, tỷ lệ tử vong cao nếu không được cấp cứu ngay tại chỗ. Đây là lý do đột tử tim mạch trở thành ưu tiên hàng đầu trong cấp cứu, nơi từng phút đều mang tính quyết định.
Đột tử (ngừng tim đột ngột – Sudden Cardiac Death) là tình trạng tim và tuần hoàn ngừng hoạt động bất ngờ, khiến người bệnh mất ý thức tức thì. Trái với suy nghĩ phổ biến, nguy cơ này không loại trừ người trẻ. Thống kê cho thấy nhóm tuổi 12–39 vẫn có thể gặp, nam giới chiếm tỷ lệ cao hơn.
Các bác sĩ Trung tâm Cấp cứu A9 cho biết, nguyên nhân đột tử ở người trẻ khác với người lớn tuổi. Thay vì xơ vữa mạch vành, thủ phạm thường là:
Bệnh cơ tim, tim bẩm sinh
Viêm cơ tim sau nhiễm virus
Bất thường động mạch vành
Các rối loạn nhịp tim di truyền (Brugada, QT dài, WPW…)
Trong những tình huống này, ép tim ngoài lồng ngực (CPR) ngay từ phút đầu và sốc điện sớm bằng AED có thể tạo ra ranh giới giữa sống và chết.
Điều đáng lo là nhiều người trẻ đã có tín hiệu cảnh báo nhưng chủ quan: hồi hộp, tim đập nhanh, đau tức ngực, choáng váng, ngất thoáng qua. Có trường hợp co giật bị nhầm với động kinh. Đặc biệt, nhiều ca ngừng tim xảy ra khi đang nghỉ ngơi hoặc ngủ, khiến việc phát hiện càng khó.
Các bác sĩ nhấn mạnh: khoảng 60% ca đột tử ở người trẻ tử vong trước khi đến bệnh viện, chủ yếu do không có người chứng kiến, không CPR kịp thời, thiếu AED nơi công cộng hoặc chậm trễ vì nhầm triệu chứng. Trong khi đó, nếu được cấp cứu đúng cách trong những phút đầu, tỷ lệ sống sót và phục hồi thần kinh có thể vượt 90%.
Không chỉ đột tử tim mạch, đột quỵ não ở người trẻ – thậm chí trẻ em – đang gia tăng. Khác với người lớn tuổi, triệu chứng ở trẻ không điển hình, dễ bị bỏ sót.
Một trường hợp điển hình là bệnh nhi 8 tuổi được tiếp nhận tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 sau khi bất ngờ gục xuống khi đang học. Kết quả chẩn đoán cho thấy trẻ bị nhồi máu não do bóc tách động mạch cảnh – não giữa, một nguyên nhân hiếm gặp nhưng đặc biệt nguy hiểm ở trẻ em. Nhờ can thiệp tái thông mạch trong “thời gian vàng”, bệnh nhi hồi phục hoàn toàn, không để lại di chứng.
Theo các chuyên gia thần kinh, ở người trẻ và trẻ em, bóc tách động mạch não là nguyên nhân hàng đầu, thường liên quan chấn thương đầu – cổ khi sinh hoạt, chơi thể thao hoặc tai nạn. Can thiệp ở nhóm tuổi này khó hơn nhiều do mạch máu nhỏ, mong manh, đòi hỏi kỹ thuật và kinh nghiệm cao.
Y học hiện đại chưa có cách phòng ngừa tuyệt đối đột tử hay đột quỵ ở người trẻ. Tuy nhiên, phát hiện sớm và xử trí kịp thời là “chìa khóa vàng”. Khi xuất hiện các dấu hiệu như:
Đau đầu dữ dội đột ngột
Méo miệng, nói khó
Yếu liệt tay chân
Ngất xỉu, co giật
Đau ngực, hồi hộp bất thường
Đột tử và đột quỵ ở người trẻ là cuộc chạy đua khốc liệt với thời gian. Trong nhiều trường hợp, chỉ một quyết định đúng lúc, một động tác ép tim kịp thời hay một ca can thiệp sớm đã đủ để giữ lại cả một cuộc đời phía trước.
TH (Tiền Phong)
https://tienphong.vn/dot-quy-va-dot-tu-o-nguoi-tre-nhung-cu-nga-khong-bao-truoc-va-cuoc-chay-dua-sinh-tu-post1807604.tpo
Link bài gốc Lấy link
.png "TỪ 2026: 3 CHÍNH SÁCH ĐỘT PHÁ VỀ LƯƠNG, PHỤ CẤP VÀ TUYỂN DỤNG CHO NHÂN VIÊN Y TẾ | ĐDVN")
