Cúm A/H3N2 gia tăng cuối năm: Tiêm vaccine cúm là “lá chắn” phòng bệnh hiệu quả

Số ca mắc cúm A đang có xu hướng tăng mạnh dịp cuối năm, trong đó chủng A/H3N2 chiếm ưu thế. Các chuyên gia cảnh báo nguy cơ bùng phát tại cộng đồng và nhấn mạnh tiêm vaccine cúm hằng năm là biện pháp phòng bệnh chủ động, hiệu quả nhất hiện nay.

Cúm dễ bùng phát khi hoạt động xã hội tăng cao

Theo ghi nhận dịch tễ, nhiều địa phương – đặc biệt là Hà Nội – đang chứng kiến số ca cúm A tăng nhanh. Phạm Quang Thái, Phó Trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, cho biết cuối năm là “mùa thuận lợi” để virus cúm lây lan.

PGS.TS.BS Phạm Quang Thái

Nguyên nhân đến từ tần suất lễ hội, họp mặt, du lịch tăng; nhiều hoạt động diễn ra trong không gian kín, tiếp xúc gần. Chỉ cần xuất hiện vài ca bệnh trong trường học, cơ quan hay sự kiện đông người, số ca mắc có thể tăng vọt trong thời gian ngắn.

Đáng lưu ý, tại Việt Nam cúm lưu hành quanh năm và không có đỉnh dịch cố định. Tuy nhiên, các đợt bùng phát thường “nương theo” những thời điểm gia tăng giao lưu xã hội như Tết Nguyên đán, mùa lễ hội, cao điểm du lịch.

A/H3N2 – chủng cúm lưu hành chính hiện nay

Dữ liệu giám sát mùa cúm 2025–2026 cho thấy A/H3N2 đang chiếm ưu thế tại nhiều khu vực trên thế giới và cũng là chủng lưu hành chính ở Việt Nam. Dù chưa ghi nhận biến đổi bất thường về độc lực, chuyên gia cảnh báo các mùa dịch do H3N2 thống trị thường đi kèm số ca mắc lớn, tỷ lệ nhập viện và tử vong cao hơn, nhất là ở người cao tuổi và trẻ nhỏ.

Hai yếu tố chính khiến H3N2 dễ bùng phát:

  • “Lỗ hổng miễn dịch”: vài năm gần đây, cộng đồng ít tiếp xúc tự nhiên với H3N2, trong khi tỷ lệ tiêm vaccine chưa cao, khiến miễn dịch nền suy giảm.

  • Khả năng thích nghi tốt: H3N2 bám dính và nhân lên hiệu quả ở đường hô hấp trên, lây qua giọt bắn rất dễ dàng.

Vaccine cúm vẫn bảo vệ tốt trước H3N2

Trước băn khoăn của người dân về hiệu quả vaccine, PGS.TS Phạm Quang Thái khẳng định: vaccine cúm hiện nay vẫn bảo vệ tốt trước H3N2. Các vaccine cúm tứ giá đang sử dụng đều chứa 4 chủng phổ biến: H1N1, H3N2 và hai chủng cúm B.

Dữ liệu quốc tế cho thấy, trong mùa cúm H3N2 lưu hành mạnh:

  • Vaccine giúp giảm 27–46% nguy cơ nhập viện.

  • Giảm 65–66% nguy cơ suy đa cơ quan hoặc phải thở máy.

  • Vaccine tứ giá cho hiệu quả nhỉnh hơn vaccine tam giá trong phòng ngừa nhập viện do H3N2.

Khuyến cáo phòng bệnh

  • Tiêm vaccine cúm sớm, tốt nhất trước mùa lễ hội, vì cơ thể cần khoảng 2 tuần để hình thành miễn dịch.

  • Tiêm nhắc lại hằng năm do virus cúm biến đổi liên tục và kháng thể suy giảm theo thời gian.

  • Kết hợp các biện pháp dự phòng: đeo khẩu trang nơi đông người, rửa tay thường xuyên, che miệng khi ho/hắt hơi, hạn chế tiếp xúc gần khi có triệu chứng cúm.

Tiêm phòng không chỉ bảo vệ bản thân mà còn giảm nguy cơ lây cho người thân thuộc nhóm nguy cơ cao như trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người cao tuổi và người có bệnh nền – góp phần hạn chế bùng phát cúm trong cộng đồng dịp cuối năm.

TH (Tuổi trẻ)


Tin mới