Công nghệ y tế: Yếu tố then chốt chi phối chi phí khám chữa bệnh

Trong kỷ nguyên số, đánh giá công nghệ y tế không chỉ là vấn đề chuyên môn mà trở thành công cụ quyết định chi phí điều trị và tính bền vững của hệ thống y tế.

Công nghệ y tế không còn là bài toán kỹ thuật đơn thuần

Sáng 13/12 tại TP.HCM, Hội nghị quốc tế lần thứ ba về Đánh giá Công nghệ Y tế (Health Technology Assessment – HTA) chính thức khai mạc, thu hút đông đảo chuyên gia trong và ngoài nước. Sự kiện diễn ra trong bối cảnh ngành y tế toàn cầu đang bước vào giai đoạn chuyển đổi số sâu rộng, với áp lực ngày càng lớn về chi phí điều trị và nhu cầu tiếp cận công nghệ y tế mới của người dân.

Thứ trưởng Bộ Y tế GS.TS Trần Văn Thuấn phát biểu tại Hội nghị

Phát biểu tại hội nghị, GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, nhấn mạnh rằng công nghệ y tế ngày nay không còn là câu chuyện của riêng kỹ thuật hay chuyên môn lâm sàng. Việc lựa chọn, ứng dụng và chi trả cho công nghệ y tế đang trực tiếp tác động đến chi phí điều trị mà người bệnh và quỹ bảo hiểm y tế phải gánh chịu.

Theo Thứ trưởng, trong hơn một thập kỷ qua, cách tiếp cận HTA trên thế giới đã có sự thay đổi căn bản. Từ chỗ chủ yếu dựa vào thử nghiệm lâm sàng và các chỉ số hiệu quả truyền thống, HTA hiện nay đã phát triển thành một mô hình đánh giá đa chiều, tích hợp dữ liệu đời thực, phân tích kinh tế y tế, yếu tố đạo đức, công bằng xã hội và khả năng duy trì bền vững tài chính của toàn hệ thống.

HTA – công cụ định hình ưu tiên y tế quốc gia

Trong bối cảnh dữ liệu y tế ngày càng phong phú nhờ chuyển đổi số, thách thức lớn nhất không nằm ở việc thiếu thông tin mà ở khả năng sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả cho hoạch định chính sách. Theo GS.TS Trần Văn Thuấn, HTA ngày nay phải trả lời những câu hỏi khó: công nghệ này có thực sự xứng đáng với nguồn lực xã hội bỏ ra hay không, nên được áp dụng cho nhóm đối tượng nào, vào thời điểm nào và theo cách nào để mang lại lợi ích tối đa cho cộng đồng.

Tại Việt Nam, đánh giá công nghệ y tế không được tiếp cận như một thủ tục mang tính hình thức hay nhằm “theo kịp” thông lệ quốc tế. Ngược lại, HTA đang được xác định là một công cụ cải cách mang tính cấu trúc, từng bước được lồng ghép vào quá trình xây dựng danh mục thuốc, thiết bị y tế, đàm phán giá, đấu thầu tập trung và điều chỉnh chính sách chi trả của bảo hiểm y tế.

Mục tiêu cốt lõi là làm cho các quyết định phân bổ nguồn lực y tế trở nên minh bạch, nhất quán và dựa trên bằng chứng khoa học rõ ràng hơn, từ đó bảo đảm công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế cho người dân.

Kiểm soát chi phí và bảo đảm bền vững tài chính

Trong bối cảnh Việt Nam mở rộng nhanh độ bao phủ bảo hiểm y tế, đồng thời nhu cầu sử dụng các công nghệ y tế tiên tiến ngày càng gia tăng, việc kiểm soát chi phí trở thành yêu cầu cấp thiết song hành với mục tiêu mở rộng tiếp cận.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, HTA chính là nền tảng khoa học giúp bảo đảm mỗi đồng ngân sách nhà nước và mỗi đồng quỹ bảo hiểm y tế được sử dụng hợp lý, mang lại giá trị thực sự cho người bệnh, đồng thời duy trì sự ổn định lâu dài của hệ thống y tế.

Quan điểm này cũng nhận được sự đồng thuận từ các nhà khoa học tham dự hội nghị. PGS.TS Lê Khắc Cường, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng, cho rằng trong bối cảnh bệnh tật ngày càng phức tạp, chi phí y tế leo thang và công nghệ phát triển nhanh chóng, HTA đã trở thành công cụ không thể thiếu trong hoạch định chính sách mua sắm, đàm phán giá và bảo đảm tiếp cận công bằng cho người bệnh.

Hình thành hệ sinh thái HTA tại Việt Nam

Từ hội nghị đầu tiên tổ chức năm 2023 đến nay, mạng lưới HTA tại Việt Nam đã có bước phát triển rõ rệt. Sự tham gia ngày càng sâu rộng của các cơ quan quản lý, bệnh viện, trường đại học và doanh nghiệp đã góp phần hình thành một hệ sinh thái HTA đa ngành, gắn kết chặt chẽ giữa bằng chứng khoa học, chính sách và thực hành lâm sàng.

Hội nghị quốc tế lần thứ ba về Đánh giá Công nghệ Y tế do Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng phối hợp với Hội Dược sĩ Bệnh viện Việt Nam tổ chức trong hai ngày 13–14/12. Sự kiện gồm hai phiên toàn thể, năm phiên chuyên đề và khoảng 40 báo cáo khoa học, với sự tham dự của hơn 400 đại biểu trong và ngoài nước.

Các nội dung thảo luận tập trung làm rõ vai trò ngày càng quan trọng của HTA trong bối cảnh chuyển đổi số y tế, khi dữ liệu trở thành nền tảng cho các quyết định chi trả, đấu thầu và phân bổ nguồn lực, hướng tới một hệ thống y tế hiệu quả, công bằng và bền vững hơn cho người dân.


Tin mới