Ngày 24/12, tại hội thảo đối thoại chính sách về “Giải pháp chia sẻ rủi ro: Kinh nghiệm quốc tế và khuyến nghị cho Việt Nam nhằm tăng cường tiếp cận thuốc cho người bệnh”, do Viện Chiến lược và Chính sách Y tế (Bộ Y tế) tổ chức, các chuyên gia đã chỉ ra một thực tế đáng lo ngại: chi phí điều trị, đặc biệt là thuốc mới và thuốc phát minh, đang gia tăng nhanh hơn khả năng chi trả của ngân sách công và quỹ bảo hiểm y tế (BHYT).
Theo các chuyên gia, quá trình già hóa dân số, sự gia tăng các bệnh không lây nhiễm như tim mạch, ung thư, đái tháo đường và bệnh hô hấp mạn tính đang tạo sức ép lớn lên hệ thống y tế. Trong khi đó, các thuốc mới thường có giá cao, dẫn đến việc chậm đưa vào danh mục chi trả, khiến người bệnh mất cơ hội tiếp cận điều trị sớm.
Quang cảnh hội thảo.
TS.BS Ong Thế Duệ (Viện Chiến lược và Chính sách Y tế) cho biết, chi tiêu y tế tại Việt Nam đang tăng trung bình 7–8% mỗi năm. Tổng chi tiêu y tế cả nước đã tăng từ 17,4 tỷ USD năm 2019 lên 27,5 tỷ USD năm 2025 và dự báo đạt 34,1 tỷ USD vào năm 2028. Riêng chi phí thuốc hiện chiếm hơn 30% tổng chi của BHYT, với quy mô thị trường dược phẩm dự kiến đạt 8,6 tỷ USD vào năm 2028.
Trong bối cảnh đó, bài toán đặt ra không chỉ là “có thuốc hay không”, mà là “làm sao để người bệnh tiếp cận được thuốc kịp thời mà vẫn bảo đảm an toàn tài chính cho hệ thống”.
Giải pháp chia sẻ rủi ro (Risk Sharing Scheme – RSS) được hiểu là cơ chế thỏa thuận giữa cơ quan quản lý, cơ quan chi trả (như BHYT) và doanh nghiệp dược. Cơ chế này có thể dựa trên tài chính, kết quả điều trị hoặc dịch vụ kèm theo, nhằm phân bổ rủi ro nếu thuốc không đạt hiệu quả như kỳ vọng hoặc vượt quá dự toán ngân sách.
Các chuyên gia đến từ các đơn vị của Bộ Y tế trao đổi tại hội thảo.
TS. Nguyễn Khánh Phương, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Y tế, nhấn mạnh: trong bối cảnh chi phí chăm sóc sức khỏe tăng nhanh, đặc biệt với thuốc phát minh, RSS đang trở thành công cụ quan trọng giúp kiểm soát rủi ro ngân sách, đồng thời mở rộng cơ hội tiếp cận thuốc mới cho người bệnh.
Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, nhiều quốc gia đã áp dụng thành công mô hình này. Điển hình là Anh với Quỹ thuốc ung thư (Cancer Drugs Fund – CDF), cho phép bệnh nhân tiếp cận sớm thuốc mới trong khi tiếp tục thu thập dữ liệu thực tế để đánh giá hiệu quả. Sau thời gian theo dõi, thuốc sẽ được xem xét chi trả chính thức hoặc loại khỏi danh mục nếu không đáp ứng yêu cầu.
Các chuyên gia tại hội thảo cho rằng, Việt Nam có thể từng bước triển khai cơ chế chia sẻ rủi ro với lộ trình phù hợp, bắt đầu từ một số nhóm thuốc chi phí cao, nhu cầu điều trị lớn như ung thư, tim mạch, bệnh hiếm. Việc này cần gắn với đánh giá công nghệ y tế (HTA), dữ liệu thực tế và khuôn khổ pháp lý rõ ràng để bảo đảm minh bạch, công bằng.
Hội thảo là một hoạt động trong khuôn khổ chương trình hợp tác dài hạn giữa Viện Chiến lược và Chính sách Y tế và AstraZeneca Việt Nam, hướng tới tăng cường tính bền vững và khả năng chống chịu của hệ thống y tế Việt Nam.
Trong bối cảnh nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao, chia sẻ rủi ro tài chính không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà còn là lựa chọn chính sách mang tính nhân văn – giúp người bệnh không bị bỏ lại phía sau vì rào cản chi phí, đồng thời bảo vệ sự bền vững lâu dài của hệ thống y tế quốc gia.
TH (Sức khỏe & Đời sống)
https://suckhoedoisong.vn/giai-phap-nao-chia-se-rui-ro-tai-chinh-ve-y-te-16925122419271468.htm
Link bài gốc Lấy link
.png "TỪ 2026: 3 CHÍNH SÁCH ĐỘT PHÁ VỀ LƯƠNG, PHỤ CẤP VÀ TUYỂN DỤNG CHO NHÂN VIÊN Y TẾ | ĐDVN")
