Vừa qua, tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hoà Bình đã điều trị thành công cho bệnh nhân B.Q.V (15 tuổi, huyện Tân Lạc, Tỉnh Hoà Bình) với chẩn đoán máu tụ nguyên phát ngoài màng cứng tuỷ sống cổ. Bệnh nhân V. sau hơn 2 tuần điều trị tại khoa Ngoại Thần kinh đã được xuất viện.

Bệnh máu tụ nguyên phát ngoài màng cứng tuỷ sống cổ là căn bệnh nguy hiểm, nếu không được chẩn đoán đúng và kịp thời sẽ xuất hiện những biến chứng vĩnh viễn như liệt tứ chi, nói khó khăn, trí nhớ kém, lú lẫn thậm chí dẫn đến tử vong nếu khối máu tụ quá lớn.

BS.CKII Nguyễn Đạt Hiếu, Phó trưởng khoa ngoại thần kinh đang kiểm tra vận động trước khi cho bệnh nhân xuất viện. (Ảnh Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hoà Bình cung cấp).

Bệnh nhân V, nhập viện cấp cứu ngày 24/9/2024 với biểu hiện đột ngột đau dữ dội vùng cột số cổ và liệt tứ chi khi chơi điện thoại trong đêm nhiều giờ. Khi được thăm khám bệnh nhân lúc này vẫn tỉnh táo nhưng liệt tứ chi, liệt nhiều bên phải với cơ lực chân 2/5 và cơ lực tay chỉ 1/5. Kèm theo triệu chứng đau nhiều vùng đốt sống cổ 4-5-6-8. Các bác sĩ nghi ngờ có nhiều triệu chứng liên quan đến tuỷ sống khu vực cột sống cổ, chỉ định cho bệnh nhân chụp cộng hưởng MRI, phát hiện khối máu tụ lớn ngoài màng cứng mặt sau ngoài bên phải tủy cổ ngang mức C3-C5 gây chèn ép tủy cổ nặng nề. Bệnh nhân được chẩn đoán bị máu tụ tiên phát ngoài màng cứng tuỷ sống cổ và được chỉ định mổ cấp cứu.

Tham gia ekip mổ gồm phẫu thuật viên chính là TS.BS Trương Như Hiển, Phó Giám đốc Bệnh viện, Trưởng khoa Ngoại Thần kinh và các cộng sự. Bằng phương pháp sử dụng kính vi phẫu, kính vi phẫu, thực hiện cuộc phẫu thuật với một vết mổ nhỏ, các bác sĩ đã lấy được máu tụ, cầm máu, giải áp chèn ép tủy sống, nguồn chảy máu từ đám rối tĩnh mạch sau của tuỷ sống bị vỡ. Sau 1,5h đồng hồ ca mổ kết thúc, các y bác sỹ tiến thành theo dõi, khám lại sau khi bệnh nhân đã thoát mê sau mổ, các dấu hiệu về vận động, cảm giác đã phục hồi sớm. Ngày đầu tiên sau mổ, cơ lực chân và tay đạt mức 4/5 với tiến triển tốt. Các bác sĩ vui mừng biết rằng, ca phẫu thuật đã thành công tốt đẹp. Giai đoạn sau mổ, bệnh nhân được kết hợp tập phục hồi chức năng cho đến khi hồi phục hoàn toàn.

Theo TS.BS Trương Như Hiển, máu tụ ngoài màng cứng tủy sống là một bệnh ít gặp, lâm sàng thường hay bỏ sót, nguyên nhân thường gặp do dị dạng hệ mạch ngoài màng tủy hoặc do chấn thương. Cần phát hiện sớm và xử trí kịp thời để tránh các biến trứng nặng nề do máu tụ gây chèn ép tủy sống. Bệnh thường gặp với người lớn tuổi, có bệnh lý nền như cao huyết áp, thoái hoá cột sống nặng... Tuy nhiên, bệnh phát hiện ở người trẻ, đặc biệt mới 15 tuổi như bệnh nhân trên thì trong hơn 20 năm làm nghề đây là lần đầu tiên.

Bệnh nhân V trước khi phát bệnh, người bệnh chơi game trên điện thoại liên tục trong thời gian khá lâu. Trong quá trình đó, bệnh nhân có nhiều động tác mạnh như lắc, giật mạnh cổ mà theo bệnh nhân thì các động tác này được thực hiện nhằm đỡ mỏi. Đây cũng được các bác sĩ xác định là nguyên nhân chính khiến cột sống cổ bị tác động đột ngột với lực mạnh gây tổn thương mạch máu chèn ép tủy sống cổ. Mặt khác, với người có thói quen cúi xuống nhìn vào điện thoại và máy tính bảng lâu để đọc tin nhắn hoặc chơi game gây đẩy đầu về phía trước và gia tăng áp lực lên cột sống, các mạch máu bị ứ trệ dễ tổn thương.

BS Hiển khuyến cáo, đối với người có các bệnh lý nền kèm đau, hạn chế vận động cổ vai gáy hoặc đau tê bì lan xuống tay/chân thường xuyên…, nên khám tư vấn bởi các bác sĩ chuyên khoa và có thể tầm soát bằng cách chụp phim cộng hưởng từ… để phát hiện kịp thời các bất thường của cột sống. Trong chế độ sinh hoạt, vận động và làm việc phải luôn luôn giữ cột sống ở tư thế sinh lý thoải mái nhất, không bị gò bó. Khi nằm không nên sử dụng gối cao, tránh cột sống cổ ở tư thế cúi, gập trong thời gian dài. Đặc biệt đối với người làm việc văn phòng hay phải ngồi lâu, cần có khoảng nghỉ sau mỗi 30-45 phút làm việc. Đối với người mắc chứng đau cổ vai gáy, không nên tự ý hoặc để người khác thực hiện các động tác vặn, giật, lắc đột ngột.

Phương Lan