Những chiến sĩ đánh giặc ốm để bảo vệ sự khang kiện của giống nòi (Phần 2)
Trình độ Điều dưỡng Việt Nam đạt tương đương với các nước phát triển Trải qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, do hoàn cảnh đất nước có chiến tranh, không có điều kiện hội nhập quốc tế dẫn đến trình độ điều dưỡng tụt hậu, thấp hơn các nước từ 2-3 cấp trình độ đào tạo, chậm phát triển so với Điều dưỡng Thái Lan, Phillippines, Malaysia, Singapore khoảng 20 năm và so với các nước Châu Âu khoảng 30 năm.
Ban lãnh đạo và Ban cố vấn Hiệp hội ĐDVN Khóa VIII, Nhiệm kỳ 2022-2027
Kể từ sau năm 1975, được sự quan tâm của Đảng, Chính phủ, Bộ Y tế và Bộ Ngành hữu quan, Điều dưỡng nước ta đã phát triển nhanh chóng, rút ngắn khoảng cách về trình độ đào tạo và hội nhập với các quốc gia trên Thế giới. Ngành Điều dưỡng Việt Nam ngày nay đã trở thành ngành học đa khoa, có các chuyên khoa sau đại học, một ngành khoa học chăm sóc sức khỏe, một nghề vừa có vai trò chủ động vừa có vai trò phối hợp với các Bác sĩ, Dược sĩ, Kỹ thuật y và các thành phần khác trong hệ thống y tế để cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho cá nhân, gia đình, cộng đồng và xã hội. Căn cứ vào Niên giám thống kê y tế hàng năm và các kết quả nghiên cứu do Hiệp hội Điều dưỡng Việt Nam phối hợp với các Vụ-Cục của BYT thực hiện cho thấy:
Giai đoạn 1945 – 1975: Trình độ điều dưỡng nước ta chủ yếu là sơ cấp (80%), trình độ đào tạo cao nhất là trung cấp (20%)
Giai đoạn 1976 – 2015: Trình độ điều dưỡng chủ yếu là trung cấp (80%) và trình độ Cao đẳng/Đại học còn ít (20%). Trình độ đào tạo cao nhất là thạc sĩ/Chuyên khoa I Điều dưỡng
Giai đoạn 2016- 2024: Trình độ điều dưỡng Đại học và Cao đẳng là chủ yếu (90%) và trình độ Trung cấp giảm nhanh chỉ còn 10%. Trình độ đào tạo cao nhất là tiến sĩ Điều dưỡng và đã có 2 Điều dưỡng được công nhận học hàm Phó giáo sư. Đây là thời kỳ có bước tiến nhảy vọt về trình độ đào tạo điều dưỡng, chỉ trong vòng 9 năm chúng ta đã đạt được mục tiêu cao đẳng hóa và đại học hóa trình độ Điều dưỡng theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới. Đặc biệt, Việt Nam đã đào tạo tiến sĩ Điều dưỡng trong nước vào năm 2019 tại Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định
Động lực cho sự phát triển tăng tốc trình độ Điều dưỡng Việt Nam phải kể đến kết quả thực hiện Thông tư liên tịch số 26/2015/TTLT Bộ Y tế-Bộ Nội vụ về mã số tiêu chuẩn chức danh Điều dưỡng đã đặt ra mục tiêu cao đẳng hóa trình độ Điều dưỡng Việt Nam vào cuối 2025.
Cố Bộ Trưởng Đỗ Nguyên Phương và Cố Chủ tịch Hiệp hội Điều dưỡng đồng chủ tọa cuộc họp tư vấn về Hệ thống quản lý Điều dưỡng năm 1999
Mở rộng chức năng điều dưỡng từ phụ thuộc sang chủ động và phối hợp
Đầu thế kỷ XX, toàn quyền Đông Dương đã mở lớp học điều dưỡng và ban hành nghề Điều dưỡng bản xứ. Tuy nhiên, do chính sách của thực dân Pháp coi điều dưỡng là người giúp việc nên chỉ đào tạo ngắn hạn theo phương pháp cầm tay chỉ việc và xếp lương ở ngạch hạ đẳng. Tư tưởng phong kiến về nghề điều dưỡng trước đây là một trong những lý do làm cho Nghề điều dưỡng nước ta tụt hậu so với các nước.
Vào những năm 1980s, nhiệm vụ chuyên môn chăm sóc người bệnh của điều dưỡng giới hạn trong việc chăm sóc cơ bản cho người bệnh và thực hiện y lệnh của bác sĩ. Đến những năm 1990s chức năng điều dưỡng trong khám chữa bệnh đã được từng bước được mở rộng và nâng cao tính chuyên nghiệp. Xuất phát từ yêu cầu thực tế áp dụng các thành tựu khoa học công nghệ hiện đại vào khám chữa bệnh ngày càng nhiều, điều dưỡng được đào tạo nâng cao trình độ và năng lực lâm sàng nên chức năng và nhiệm vụ chuyên môn của điều dưỡng ngày càng được khẳng định. Các văn bản qui phạm pháp luật hiện hành đã khẳng định trách nhiệm của điều dưỡng trong việc thực thi các nhiệm vụ thiết yếu như:
Khám, nhận định nhu cầu chăm sóc điều dưỡng, lập kế hoạch, thực hiện và theo dõi đánh giá người bệnh
Phối hợp phân cấp chăm sóc, chỉ định và thực hiện một số các kỹ thuật sơ cứu, cấp cứu và kỹ thuật điều dưỡng cơ bản
Cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có chất lượng và an toàn trong các cơ sở khám chữa bệnh, phục hồi chức năng và tại nhà
Tư vấn, giáo dục sức khỏe cho cá nhân, gia đình và cộng đồng
Đào tạo, hướng dẫn thực hành cho học sinh, sinh viên và điều dưỡng mới
Nghiên cứu khoa học, thực hiện các đề án cải tiến chất lượng chăm sóc.
Thông tư số 32/2023/TT-BYT về thực hiện một số điều của Luật Khám bệnh chữa bệnh Bộ Y tế đã xác định danh mục kỹ thuật chuyên môn của điều dưỡng gồm 1251 kỹ thuật. Trong đó có 372 kỹ thuật điều dưỡng không chỉ được chủ động thực hiện mà còn được chỉ định thực hiện. Việc mở rộng phạm vi chuyên môn của điều dưỡng phù hợp xu hướng hội nhập, tuy nhiên cần gắn kết với quá trình đào tạo để điều dưỡng có năng lực thực hành và hơn tất cả là đảm bảo an toàn người bệnh
Những nhiệm vụ và trách nhiệm giao cho điều dưỡng trên đây không chỉ khẳng định vai trò và trách nhiệm chuyên môn của điều dưỡng mà còn mở ra cơ hội để người điều dưỡng phấn đấu phát triển nghề nghiệp. Vai trò của điều dưỡng hiện nay không chỉ giới hạn trong nhiệm vụ chăm sóc mà còn trực tiếp phối hợp điều trị, kiến tạo môi trường khám chữa bệnh để người bệnh được chăm sóc chất lượng cao và đảm bảo an toàn. Đầu tư cho điều dưỡng, là đầu tư cho sức khỏe người bện.